Voor iedereen, ook voor deeltijds.
Je kan je vakantie aanvullen met Europese vakantie waardoor je recht hebt op betaalde vakantie vanaf je eerste werkjaar, wanneer je het werk hervat na inactiviteit, wanneer je na deeltijds werk meer uren gaat presteren, enz.
De Europese richtlijn (= Europese vakantie) bepaalt dat elke werknemer die begint te werken, recht moet krijgen op minstens 4 weken vakantie. Deze richtlijn - Europese vakantie - werd ingevoerd op 1 april 2012, maar enkel voor wie het jaar daarvoor volledig inactief was. Nu, met de publicatie van een nieuw Koninklijk Besluit op 13 september, tot stand gekomen na druk van het ABVV, geldt dit recht ook voor deeltijdse werknemers die meer uren beginnen te werken.
Hieronder doen we de volledige regeling uit de doeken en wijzen we op enkele aandachtspunten.
Wanneer heb je recht op hoeveel vakantiedagen?
Alle werknemers (in de vijfdagenregeling) hebben recht op 20 betaalde vakantiedagen per jaar … Dit recht op vakantiedagen is gebaseerd op je prestaties, het aantal gewerkte dagen, het jaar voordien. Bepaalde niet gewerkte dagen, zoals ziekte, arbeidsongeval, moederschap en zelfs erkende stakingsdagen, worden gelijkgesteld met effectief gewerkte dagen en tellen dus ook mee.Concreet, heb je een volledig jaar gewerkt in 2012, dan heb je recht op 20 betaalde vakantiedagen in 2013.
Deeltijdse werknemers hebben natuurlijk ook recht op vakantie, maar ook in verhouding tot hun werkprestaties. Werkte je vorig jaar halftijds, dan heb je dit jaar slechts recht 10 dagen.
Wie pas begint te werken in een bedrijf, heeft voor het lopende jaar normaal geen recht op betaalde vakantie (betaald door de werkgever voor de bedienden, door de Rijksdienst voor Vakantie voor de arbeiders).
Hoe kom je dan toch aan 4 weken?
Dankzij de ‘Europese’ vakantieregeling heb je altijd recht op vier weken vakantie per jaar, maar ook altijd in verhouding tot je werkprestaties. Dit wil zeggen:
- zelfs tijdens het eerste werkjaar, op voorwaarde dat je minstens 3 maanden (64 dagen) gewerkt hebt;
- zelfs al heb je door je prestaties van het jaar voordien minder dan 20 dagen vakantie verworven.
Dit recht blijft in verhouding staan tot de geleverde prestaties. Dus, na drie maanden heb je recht op een week, na zes maanden heb je recht op twee weken, enzovoort.
Verschil tussen Europese en Belgische regeling
De Europese vakantieregeling verschilt hierin van de Belgische dat het lopende jaar wel al meetelt. Als je bijvoorbeeld met de Belgische regeling in 2013 twee weken vakantie hebt op basis van je prestaties in 2012, dan kan je deze twee weken aanvullen met de Europese vakantiedagen waardoor je toch nog aan vier weken komt.
Voor wie is dit interessant?
Dit maakt de Europese vakantie is dus interessant voor wie
- voor het eerst aan de slag is
- vorig jaar in het buitenland werkte
- zelfstandig was of in de openbare sector werkte maar nu in de privé
- vorig jaar niet gewerkt heeft of een periode niet gewerkt heeft omdat hij langdurig ziek was, tijdskrediet nam of volledig werkloos was
- vorig jaar deeltijds werkte en nu meer uren werkt (NIEUW sinds september 2013)
Betaalde vakantie?
Tijdens je Europese vakantiedagen heb je recht op je volledig loon. Bij bedienden worden de Europese vakantiedagen betaald door de werkgever, bij arbeiders door de vakantiekassen.
Let op!
Bij de Europese vakantie gaat het slechts om een voorschot dat het jaar daarop gerecupereerd wordt op het dubbel vakantiegeld. Wat je het ene jaar krijgt, krijg je niet opnieuw het jaar nadien.
Enkel en dubbel vakantiegeld?
Het enkel vakantiegeld is het loon dat tijdens je vakantieperiode betaald wordt. Het dubbel vakantiegeld is het bijkomend bedrag dat als vakantiegeld bovenop je loon betaald wordt. Het enkel en het dubbel vakantiegeld samen komen netto ongeveer overeen met iets minder dan twee maanden loon, omdat de bedrijfsvoorheffing op het dubbel vakantiegeld hoger is. De bedrijfsvoorheffing op het maandloon houdt immers geen rekening met het extra inkomen dat het dubbel vakantiegeld toch is.
Jongeren- en seniorenvakantie en tijdelijke werkloosheid door collectieve vakantie
De ‘jongerenvakantie’ en de ‘seniorenvakantie’ blijven bestaan. Ze zijn dus een alternatief voor of een aanvulling op de Europese vakantie.
- Schoolverlaters jonger dan 25 die minstens 1 maand werken tijdens het jaar waarin ze hun studies beëindigen, kunnen jeugdvakantie nemen.
- Werknemers van 50 jaar en ouder die het werk hervatten na een periode van volledige werkloosheid of invaliditeit, kunnen seniorvakantie nemen.
Deze regelingen van de jongerenvakantie of de seniorenvakantie, hoewel vergoed aan 65% van het op 2.121,75 euro begrensde loon, zijn een interessant alternatief en financieel voordelig: de uitkering van de RVA wordt het volgende jaar niet teruggevorderd en dan krijg je dus je volledig enkel en dubbel vakantiegeld. Het is financieel dus interessanter eerst je jeugd- of seniorvakantie te benutten.
Hetzelfde geldt voor werknemers in tijdelijke werkloosheid door collectieve vakantie. Informeer bij je delegee naar de voorwaarden.
Deeltijdse werknemers die meer uren gaan werken
Op vraag van het ABVV, engageerden de werkgevers zich om de Europese richtlijn ook te organiseren voor deeltijdse werknemers die meer uren beginnen te werken. Onze vraag was belangrijk. Want, wat was de situatie tot voor 13 september? Wanneer je besliste om minder uren te werken, werden je aantal vakantiedagen onmiddellijk verminderd. Besliste je echter om meer uren te werken, dan gebeurde niet het omgekeerde.
De besprekingen in de Nationale Arbeidsraad (‘het parlement van het sociaal overleg’) hebben lang aangesleept. Uiteindelijk konden we na lange en moeizame onderhandelingen in juni 2013 toch een unaniem advies uitbrengen samen met de werkgevers. Het Koninklijk Besluit dat dit advies uitvoert, is op 13 september gepubliceerd.
Vanaf nu is
- de Europese vakantie uitgebreid tot de werknemers die op het ogenblik dat ze vakantie nemen als voltijdse werknemer tewerkgesteld zijn, maar geen vier weken vakantie hebben omdat ze het jaar daarvoor deeltijds gewerkt hebben;
- de Europese vakantie ook uitgebreid tot deeltijdse werknemers die hun aantal uren verhogen met minstens 20% van een voltijdse regeling ten opzichte van hun gemiddelde uurregeling van het jaar ervoor. Als ze dan bijvoorbeeld vier vakantiedagen tekortkomen, hebben ze toch recht op de volle vier weken (20 dagen) vakantie.
Wat moet ik doen?
Je kan als werknemer je recht op de Europese vakantie inroepen en je werkgever mag zich daartegen niet verzetten. Op jouw vraag moet hij het nodige doen.
- Bedienden: richt je vraag rechtstreeks aan je werkgever, net zoals voor de wettelijke vakantie.
- Arbeiders: je doet aanvraag via een formulier van de Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie (RJV), dat naar je vakantiekas wordt gestuurd. Surf naar de website van de RJV, www.rjv.be, klik op ‘Onze formulieren’ en download dan het aanvraagformulier ‘Aanvullende vakantie’.
Let op!
Het gaat wel om een recht van de werknemer en niet om een verplichting van je werkgever: als je als werknemer je recht niet doet gelden is je werkgever niet verplicht om je dit recht toe te kennen. De werkgever is m.a.w. niet verplicht Europese vakantie toe te kennen aan de werknemer die dat niet vraagt. Dit is een groot verschil met de wettelijke vakantie! De wettelijke vakantie is een recht voor de werknemers en een verplichting voor de werkgever.